Allen Freunden der Mundart wünschen wir ein glückliches 2023.

Gerhard Schommers und der gesamte Vorstand.


Unser Vorstand trifft sich in den nächsten Tagen um ein Veranstaltungsprogramm für 2023 zu besprechen

Da voraussichtlich vor April keine Veranstaltung stattfinden wird melden wir uns heute wiederum mit einem Rundbrief.

Und hier jetzt ein paar Geschichten in moselfränkischer Mundart_

 

„Klassische“ Gedichte in Mundart

 

1946 wurde ich eingeschult. In den nachfolgenden Jahren war Geschichts-Unterricht eher ein Nebenfach. Die im Lehrplan vermittelte deutsche Geschichte endete irgendwo im 19. Jahrhundert. Die Jahre 1933 – 1945 waren kein Thema während meiner Schulzeit.

Im Deutsch-Unterricht dominierten die „klassischen“ Geschichten und Gedichte um das Thema „Nazi-Zeit“ zu umgehen.

Was wir auswendig lernen und im Unterricht aufsagen mussten waren unter anderem „Der Erlkönig“ von Johann Wolfgang von Goethe sowie „Nis Randers“ von dem weniger bekannten Otto Ernst.

 

Mitglieder der Mundart-Initiative haben diese „Klassiker“ in ihre Mundart übersetzt. Dabei ist die „Übersetzung“ des „Erlkönigs“ eher eine Persiflage – während Inge Baron-Ene aus Cond eine fast wortgetreue Mundart-Version von „Nis Randers“ schrieb.

 

Dä annere Erlkönig  (in St. Aldegunder Mundart)

 

Wer joggt do su spät be Noocht un Gewitter,

datt  es die  Maria met ihrem Pitter.

Die zwä honn ze vill Speck of de Knoche,

denn Maria däät vill ze goat koche.

 

Dä Pitter moost sich all Noos lang näije Bockse kauwe,

Ä hott gemäant, die aale dären irjendwie ennlauwe

Awwer die Wooch hot wat anneres gesoat,

Maria meckert, awwer see es och net zoat.

 

Och Maria woa moal zoat unn schlank,

Unn hat ganz enge Kläadcha em Schrank

Dat hot sich geännert – se ess richtisch well,

häit broocht se doch tatsächlich 2 x XL

 

Deshalb hon die Zwäa sich virgenumme

off a anner Gewicht runner ze kumme.

Müsli essen se, un net Rührei met Speck

unn hoffen, domet gäat vill von dem Iwwergewicht weg.

 

Vill Bewäjung hott ma inne geroare,

un weg met dem fette Schwäinebroare

Un Pizza kimmt nimmi of de Desch,

dafir gerret öfter moal Fesch.

 

Suu lauwen die Zwäa jere Daach dorch de Wald,

egal off et warm es orrer kalt.

Zehn Kilo hott schu jerer oofgeholl

Unn die Ääsch von dänne Bockse säin nimmi voll.

 

Unn da honn se noch wat Wichtijes entdeckt,

Datt Bedürfnis no Sex es ganz fresch offgeweckt.

Und dobee gänn och Kalorie verbrannt,

Heiße Liebe – gett su wat genannt.

 

Häit nennt ma dat Win-Win-Situation,

un alle zwäa honn wat davon.

Alle erret zor Nachahmung empfohle,

wenn a poar Pinncha runner solle.

 

Gerhard Schommers

 

Nis Randers

Kraache unn Häile unn berstend Noocht,

Dungel unn Flamme en rosender Jacht,

en Schrei dorch die Brandung.

Unn brennt dä Himmel, su seht ma et good,

e Wrack of dea Sandbank; noch hält et die Flut,

gläich hollt et sech dä Oofgrond.

Nis Randers kuggt , un ohne Hast,

säht, äh, „Lo hängt noch ein Mann em Mast,

dä meese ma holle!“

 

Do packt ihn säin Modda, Dou stäich’s mia net ein,

dech well ech  behalle, dou blief’s mir allein,

ech wellet, däin Modda!

 

Däine Vadda ging unna, unn Momme mäine Sohn,

dräi Joah verscholle es Uwe schunn, mäine Uwe, mäine Uwe.

Nis gieht off die Bregg, die Modda ihm noh.

Äh zeicht off dat Wrack, un säät jeloos, Unn säin Modda?

 

Schunn springt äh ent Boot, un met ihm noch sechs,

Huh, hart Friesejewächs, flott sausen die Roder.

Boot owwe, Boot unne, en Hölledanz,

wäile moos et zerschmeddare, nä, et bläift janz.

Bi lang? Bi lang?

Met fäiaresche Geißele päitscht dat Meer,

wie menschenfrääsende Rosse daher,

sie schnaufe und schäume.

Wie hechelnde Hast se zesomme zwingt, ähnt off dä Hals von dämm annere springt,

mät stampfende Hufe.

Dräi Wedda zesomme, jetzt brennt die Welt. Bat loo? E Boot dat landwärts hält.

Se säin et, se kumme. Um Au un Ua ent Dungel gespannt. „Stell, reft lo net Ähna?

Äh reeft dorch die Hand. „Soht der Modda, et es Uwe.

Otto Ernst, 1862-1926

In Cunner Mundart von Inge Baron-Ene

 

Watt doon die Männer on Wäiwerdunnischdaach ?

 

Eesch denke, unn doo säin eesch net allän,

die mäaste bläiwe ganz äanfach dahäm.

Dä äane passt off die Känner off,

dä annere dä es oomends besoff.

 

Ma kann och enn de Wingert ren gii,

dat Wärrer es doch änijermoase schi.

Ma kann och, unn dat es net zom Laache,

ma kann och fir et Benne die Wäire mache.

 

Ma kann och moal ganz schi wannere gii,

oas Gäjend die es doch wunderschii.

Man kann och nommendachs en Skatrunde kloppe

unn dobee die än orrer anner Flasch ofroppe.

 

Jedenfalls soll ma die Roh geneese,

unn die Flint net en’t Korn renn schmeese.

Off alle Fälle green dä Jäb und dä Tim

dä Daach och oane die Frau erimm.

 

Gerhard Schommers

 

Cochem em Wender

 

Esch mooßt mool widda off die Schdadt,

et hat jeschniit, et woa souglatt,

met Wendermandel, Schal un Hoot,

esch docht bäi mir, datt jiit net good !

 

Links en da Tasch, daat moos joo säin,

dä Flachmann met dem Brandewäin,

un jään dat Glattäis jedenfalls,

rääschts en der Tasch en handvoll Salz,

loß die all noo däm Schträiwoon schraije,

ech kann mäi Peedsche sällewa schträije !

 

Su honn esch mich dann kozz no Acht,

en Richdung Roothous abjemacht.

 

Wisawie von Sabels Thäis,

woret schpejelglatt datt Äis;

hon misch wie en Dilldopp bi ma säät,

im mäin eijen Ax jedräht,

esch doocht  kräizbaan jetzt jiit et rond,

baatsch, lochen 180 Pond.

:

Esch woa fia Wut om Ziddere,

die Mandeltasch voll Schbliddare,

owwe woa die Flasch noch zoo,

dä Brandewäin lief en die Schooh,

ään Schärwel hat esch en der Fua,

doo kimmt off’m Mopäd dä Pasdua.

 

Eesch docht noch: Solls de’n warne, Schängel?

Batt Schess, dämm helefen sowiesu die Engel!

En ja, vonwejen, Pusdekooche,

dä koom jefloch en huhem Booche,

im dä Hals die Saddeltasche,

met zwei Wäihwassaflasche,

ma kunt zejoa die Brämschbua rehje,

Engel kinnen schina fleje !

 

Bäi‘m Bägga Lohna wisawie,

schdit off da Dia datt Elli’s Ri

unn reeft ma zo of Cochema Platt,

quack,quack, jeff oocht, häi es et glatt.

 

Grood wollt esch mich bedanke,

koom eesch zom zweide mool ent schwanke,

kreen noch die Kiddelschiaz ze pagge,

die Frau Elli mäine Jagge,

em Falle honn eesch Salz jeschmess,

et woa ze schpäät, et woa beschess,

em Dobbelaxel jong et rond,

bäätsch, 360 Pond !

 

Die Äisrewü die woa jelunge,

mia lochen doo, janz eng umschlunge,

die Frau Elli unnedrunna,

esch zabbeln owwedroff, ka Wunna,

su weat die ewisch Jungfrau bläiwe,

Dä Däschant woa säin Knee om räiwe,

dat Mopäd flooch mett alla Wucht,

die Engel woaren off Unfallflucht.

Unn die Frau Elli säät em schdiin:

„Kenna, woa datt Falle schiin,

jetzt kinne ma en Schnaps vadrin!“

 

Jesoot jedoon, wer kann dafia,

su koom esch on die Rothousdia,

doo hängt e Schild, datt es en Posse:

Wegen Glatteis heut‘ geschlosse.

 

Manfred Bukschat, Cochem